Maldives votes in historic referendum,
The historic referendum to choose the system of government (parliamentary or presidential) began at 7 am this morning and will close at 7 pm this evening unless people are at the polling stations at 7 pm to vote, in which case they will be allowed to vote before closing the ballot box. Despite this official claim, some resort islands did not get their ballot boxes by 7 am, such as Dhonveli Beach Resort, just 25 minutes from Male', got its box around 8 am.
Voting stopped shortly in G.Dh. Rathafandhoo around 9 am, due to a voting official, believed to be Katheeb (Island Chief) entering the polling both with a voter to cast the vote for the person
ޚުދުމުހުތާރު ވުމުގެ ފުރުސަތުބޮޑު
ޕޮލިޓިކަލް ސައިންޓިސްޓުން ބުނާގޮތުން ރަޔާސީ ނިޒާމަކީ ކޮންސްޓިޓިއުޝަނަލީ ސްޓޭބަލް ނިޒާމެއްނޫނެވެ. ފްރެޑް ރިގްސް ފަދަ ބައެއް ޕޮލިޓިކަލް ސައިންޓިސްޓުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ރިޔާސީ ނިޒާމް ހިޔާރުކޮށްފައިވާ ހުރިހަ ޤައުމެއްވަނީ ޚުދުމުހުތާރު ވެރިކަމެއްގެ ތެރެއަށް ގެނބިގެން ގޮސްފައެވެ.
ރިޔާސީ އިންތިޚާބެއްގެ ހުރިހާ އިނާމެއްވެސް މަންފާއެއްވެސް އޮތީ އިންތިޚާބު ކާޟިޔާބު ކުރާ ފަރާތަށް އެކަންޏެވެ. އިންތިޚާބުގައި ކާމިޔާބު ނުލިބޭ މީހުން ޖެހެނީ ހުސްއަތާ ގެއަށް ދާށެވެ. ދެން އަނެއްކާވެސް އެމީހުންނަށް ފުރުސަތެއް ލިބެން އޮންނަނީ އެރިޔާސީ ދައުރެއް ހަމަވުމަށްފަހުގައެވެ.
ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި މަޖިލީހުގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ލިބޭޕާޓީ ވެރިކަން ކުރާއިރު، އަޣުލަބިއްޔަތު ނުލިބޭ ޕާޓީތައް ގުޅިގެން އުފައްދާ ކޯލިޝަނުން އޮޕޮޒިޝަން ސަރުކާރެއް ޤާއިމްކުރާނެއެވެ. އަދި ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީގެ ބޮޑު ވަޒީރު ވެރިކަން ކުރަން ޖެހެނީ އެޕާޓީއެއްގެ މެންބަރުންގެ ކަނޑައަޅައި އެޕާޓީން ޤައުމަށް ހާމަކޮށްފައިވާ ސިޔާސަތާ އެއްގޮތަށެވެ. މިހާލަތުގައިވާ ބޮޑުވަޒީރަކު ދެންއަންނަ އިންތިޚާބެއް ނާކާމިޔާބު ވުމުގެ ނުތަނަވަސްކަމަށްވުރެ އޭނާއަށް ބޮޑު ރިސްކަކީ އޭނާގެ ޕާޓީގެ ސަޕޯޓް ގެއްލުމާއެވެ.
މިއާޚިލާފަށް ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގައި ރައީސަކަށް އޮތީކީ ހަމައެކަނި އެހެން ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ނުފޫޒު ނެތިކޮށްލުން އެކަންޏެއްނޫނެވެ. އޭނާގެ ޕާޓީގެ ވަކި ފެކްޝަނަކުން ބޭނުންވާގޮތަކަށް ދީލާލުމުގެ އިތުރަށް، އޭނާ ވެރިކަމަށް ގެނައުމަށް ޓިކެޓް ދިން ޕާޓީން ވަކިވެގެން ވެސް އޭނާގެ ދައުރުފުރިހަމަ ވަންދެން ވެރިކަމުގައި ބަގުޑި ބެއްދުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮވެއެވެ.
ރިޔާސީ ނިޒާމު ތަޢާރަފުކުރެވުނު އެއްވެސް ޤައުމެއްގައި މިހާތަނަށް ޑިމޮކްރަސީއެއް ޤާއިމްވެފައިނެތެވެ. އެފަދަ ހުރިހާ ޤައުމެއްގައި ދިރިފައިވަނީ ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުތައް ރޮލާކާ ޚުދުމުހުތާރު ވެރިންތަކަކެވެ.
ޑިމޮކްރަސީ ޤާއިމްކުރުން ފޭލްވުމުގެ ދިރާސާ ކުރަން ވޭތުވެދިޔަ ޤަރުނުގެ ފަހުކޮޅުގައި މިސާލަކަށް ނެގިފައިވަނީ ރިޔާސީ ނިޒާމު އޮތް އެކުއެޑޯ އެވެ. މިޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ހުރިހާ ޤާނޫނުތަކެއް ވެރިންވަނީ ވީޓޯކޮށްފައެވެ. ތަސްދީގު ނުކޮށްފައެވެ. އެއްފަހަރަކު ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ތިބި މެންބަރުންނަށް ކަރުނަ ގޭހުން ހަމަލާދީފައިވެއެވެ. އަނެއްފަހަރު ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރައީސުގެ ހުށަހެޅުންތައް ފާސްކުރުމަށް ދާންދެން މިލިޓަރީ ފައުޖުތަކުން ވަނީ ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން އެމަޖިލިސް ތެރޭގައި ރަހީނުކޮށްފައެވެ. މިއީ މިކިޔާ ފުރިހަމަ ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ކަންތައް އޮތްގޮތެވެ. 1984 ވަނަ އަހަރު އެކުއެޑޯގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން އައްޔަންކުރި ސްޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑުޔާރުން ކޯޓުތަކަށް ވަނުން ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރައީސް މަނާކުރިއެވެ.
ބާރުތައް ރޫޅޫން
ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގައި ވެރިކަން ކުރާ ފަރާތާއި ޤާނޫނު ހަދާފަރާތަކީ ލިޔުމުގައި ވަކި ދެބާރެވެ. ގިނަފަހަރު ޢަމަލުގައި މިދެބާރުވެސް އޮންނަނީ އެއްޕާޓީއަކަށެވެ. ނަމަވެސް ޤާނޫނުހަދާ ފަރާތާއި ވެރިކަން ކުރާފަރާތުގެ މެދުގައި އަރާރުން އުފެދި މިދެބާރުގެ ކޯޅުމާހެދި ސަރުކާރުން ނުހިންގި ޤައުމުގައި މަރުތަޅުއެޅިގެން ގޮސް ސިޔާސީ ނައުފަރަށް އަރާއިރުވެސް އެއްބަޔަކުއަނެއްގެ ބޮލަށް ޖަހާލާފައި ކަމުގެ ޒިންމާ ނަގާނެފަރާތެއް ނޯވެއެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއްބައެއްގެ ބޮލުގައި އަޅުވާފައި ޒިންމާއިން ރެކިގަތުކަމީ ރައީސާއި ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހަށް އޮތް ފުރުސަތެކެވެ.
ވެރިކަމާއި ވެރިން ބަދަލުކުރުން ނާދިރުވުން
ސިޔާސީ ޢިލްމުވެރިން ޒުވާބެދެއްވާ ގޮތުގައި ރިޔާސީ ނިޒާމްގެ އެންމެ ބޮޑު ދޯހަޅިކަމަކީ ވެރިކަން ބަދަލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ރައްޔިތުންނަށް ނެތުމެވެ. ރައީސްގެ މަޤްބޫލުކަން ދަށަށްދިޔަޔަސް، އެރައީސެއްގެ ސިޔާސަތާއި މުޅިޤައުމުގެ %90 މީހުން ދެކޮޅު ހެދިޔަސް، ރައްޔިތުންނަށް ޣައްދާރުވެ ޚުދުމުހުތަރި ވިޔަކަސް، އެރިޔާސީ ދައުރެއް ނިމުމުގެ ކުރިން އޭނަ ވެރިކަމުން ދުރުކަމަކީ މުސްތަހީލުކަމަކެވެ. ނާދިރު ކަމެކެވެ. ރިސާޔީ ނިޒާމުގައި ވެރިން ބަދަލުނުކުރެވުމަކީ ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި ޑިމޮކްރަސީއެއްގެ ވިންދުޖަހަން އެންމެ ބޮޑަށް ހުރަސްއަޅާ ކަމެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ވެރިކަން ބަދަލުކުރެވެން ނެތުމާއެކު، ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ވެރިންގެ ވެރިކަން ވައްޓާލުމުގައި މުޅިންވެސް ފެންނަނީ އަސްކަރީ އިންޤިލާބުތަކެވެ. ނަމަވެސް އަސްކަރީ އިންޤިލާބަކުން ވެރިން ބަދަލުކުރަން ޖެހުމުން އެއީ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ ރިހޭ ފައި މައްޗަށް ފޮއި ވެއްޓުމެއްނޫން، ރައްޔިތުންގެ ރިހޭ ފައިބުރިކޮށް އަތްކެނޑުން ފަދަ ކަމެކެވެ.
މިއާޚިލާފަށް ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި އިތުބާރުނެތްކަމުގެ ވޯޓަކުން ބޮޑުވަޒީރު އެހެލުމަކީ ރައްޔިތުންނަށް ވަރަށް ފަސޭހަކަމެކެވެ. ގްރާސްރޫޓްގެ ޕްރެޝަރުން އުފެދިގެން އަންނަ ބިޔަ ރާޅު ދާނީ އެފަދަ މަޤްބޫލުކަން ކުޑަ ބޮޑުވަޒީރެއްގޮވައިގެންނެވެ. ގިނަފަހަރަށް ޕާޓީގެ މަސްލަހަތުގެ ސަބަބުން އެފަދަ މީހުންނަށް ޖެހޭނީ ޕާޓީގެ ލީޑަރުކަމުން އިސްތިއުފާ ދޭށެވެ. މީގެ ފުރިހަމަ މިސާލަކަށް އެމްޑީޕީގެ ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ރޫޚާ ޚިލާފަށް ޚުދުމުހުތާރު ޖާގައެއް ޤާއިމްކުރަން އުޅުނު އިބްރާހިމް އިސްމާއީލް އެމްޑީޕީގެ ރައީސްކަމުން އިސްތިއުފާން ދިނުން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ޕާޓީގެ ލީޑަރަކަށް އާދެވެނީ ޕާޓީގެ ރައްޔިތުން ކަޑައަޅާ ސިޔާސަތު ޤަބޫލުކޮށް، ޕާޓީއިން ރައްޔިތުންނަށް ވަޢުދުވާފަދައިން އެސިޔާސަތު ތަންފީޒުކުރާނެ ވެރިއެކެވެ. ބޮޑުވަޒީރުކަމުގައި ދެމިހުރެވޭނީ ޕާޓީގެ ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ރޫހުއޮވެގެންނެވެ. ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ސަޕޯޓް ދެމިއޮންނާނީ އެމެންބަރުންނާއި ރައްޔިތުން އުއްމީދުކުރާ ކަންތައްތައް ހާސިލްކޮށްދެވޭ ނަމައެވެ. އެއާ ޚިލާފް ވާޏަމަ ޖެހޭނީ އިސްތިއުފާދޭށެވެ.މަހަށްދާށެވެ. މިސާލަކަށް އިގިރޭސިވިލާުގެ މާގްރެޓް ތެޗަރ ފުދިބާކީވެއެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ހަރާންކޯރުވެ އަދި ޕާޓީ މެންބަރުންގެ ޕްރެޝަރަށް އިސްތިއުފާ ދޭން ބޮޑުވަޒީރު އިންކާރުކޮށްފިނަމަ ޕާޓީގެ ޤަވާއިދުގައިވާ ގޮތުން ލީޑަރުކަމުގައި ހުންނަމީހަކު އެމަޤާމުން ވަކިކުރެވިދާނެއެވެ. މިހެން ވަކި ކުރުމާއެކު އޭނާ ބޮޑުވަޒީރުކަމުންވެސް ވަކި ކުރެވުނީއެވެ.
ނަމަވެސް ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގެ ރައީސަކު ވެރިކަމުން ދުރުކުރެވެނީ ހަމައެކަނި ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގެ ރައީސެއްގެ ވެރިކަން ޤާނޫނީ ގޮތުން ބަދަލު ކުރުމަކީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެކެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރޫހާ ޚިލާފް ކަމެކެވެ.
ރައްޔިތުންގެ ބޭނުންތަކަށް އިޖާބަދިނުމުގައި ރިޔާސީ ވެރިން އިންތިހާ ދަރަޖައަށް ފަރުވާކުޑަ ކުރުމަކީ ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ އަނެއް ދޯހަޅިކަމެވެ. އެމެރިކާގަ އޮތް ނިޒާމާ ބެހޭ ގޮތުން ވޯލަޓަރ ބެޖްހޮޓް ވިދާޅުވަނީ" ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ޤާނޫނުތައް ނުހެދިގެން ސަރުކާރު ވަނީ ބޭނުންކެޑިފައި، ޒިންމާއެއްނެތި ޢަމަލުކުރަން ޖެހުމުގެ ސަބަބުން ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް ވަނީ ފަސާދަވެފައި، އެމީހުން ނިންމާގޮތަށް އެމީހުންނަށް ޢަމަލުނުކުރެވޭތީ، އެހެންމީހުންގެ ހައްޤުތައް ހިފެހެއްޓުމުގެ ސަޒާ ލިބޭނީ ރައްޔިތުންނަށް، އެމީހުންނަށް ލިބިފައިވާ މިނިވަންކަން ވަނީ އެމީހުންނަށް ބޮޑުވެގެންވާ ނުތަނަވަސްކަމަކަށް" ކަމަށެވެ.
ވުމާއެކު ޖުމްލަގޮތެއްގައި ރިޔާސީ ނިޒާމަކީ ޤާނޫނީ މާހިރުންގެ ނަޒަރުގައި ޙުދުމުހުތާރު ވެރީންގެ ނިޒާމެވެ. ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި އެއޮންނަ ރައްޔިތުންގެ ބާރު އެނޫން އެއްވެސް ނިޒާމެއްގައި ރައްޔިތުންނަކަށް ނޯވެއެވެ. އަންނަ ހޮނިހިރު ދުވަހު ދިވެހި ރައްޔިތުން ވޯޓުލާންވީ އެމީހުންނަށް ބާރު ލިބިގަތުމަށެވެ. ބަރުލަމާނީ ނިޒާމަށެވެ.
ޕޮލިޓިކަލް ސައިންޓިސްޓުން ބުނާގޮތުން ރަޔާސީ ނިޒާމަކީ ކޮންސްޓިޓިއުޝަނަލީ ސްޓޭބަލް ނިޒާމެއްނޫނެވެ. ފްރެޑް ރިގްސް ފަދަ ބައެއް ޕޮލިޓިކަލް ސައިންޓިސްޓުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ރިޔާސީ ނިޒާމް ހިޔާރުކޮށްފައިވާ ހުރިހަ ޤައުމެއްވަނީ ޚުދުމުހުތާރު ވެރިކަމެއްގެ ތެރެއަށް ގެނބިގެން ގޮސްފައެވެ.
ރިޔާސީ އިންތިޚާބެއްގެ ހުރިހާ އިނާމެއްވެސް މަންފާއެއްވެސް އޮތީ އިންތިޚާބު ކާޟިޔާބު ކުރާ ފަރާތަށް އެކަންޏެވެ. އިންތިޚާބުގައި ކާމިޔާބު ނުލިބޭ މީހުން ޖެހެނީ ހުސްއަތާ ގެއަށް ދާށެވެ. ދެން އަނެއްކާވެސް އެމީހުންނަށް ފުރުސަތެއް ލިބެން އޮންނަނީ އެރިޔާސީ ދައުރެއް ހަމަވުމަށްފަހުގައެވެ.
ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި މަޖިލީހުގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ލިބޭޕާޓީ ވެރިކަން ކުރާއިރު، އަޣުލަބިއްޔަތު ނުލިބޭ ޕާޓީތައް ގުޅިގެން އުފައްދާ ކޯލިޝަނުން އޮޕޮޒިޝަން ސަރުކާރެއް ޤާއިމްކުރާނެއެވެ. އަދި ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީގެ ބޮޑު ވަޒީރު ވެރިކަން ކުރަން ޖެހެނީ އެޕާޓީއެއްގެ މެންބަރުންގެ ކަނޑައަޅައި އެޕާޓީން ޤައުމަށް ހާމަކޮށްފައިވާ ސިޔާސަތާ އެއްގޮތަށެވެ. މިހާލަތުގައިވާ ބޮޑުވަޒީރަކު ދެންއަންނަ އިންތިޚާބެއް ނާކާމިޔާބު ވުމުގެ ނުތަނަވަސްކަމަށްވުރެ އޭނާއަށް ބޮޑު ރިސްކަކީ އޭނާގެ ޕާޓީގެ ސަޕޯޓް ގެއްލުމާއެވެ.
މިއާޚިލާފަށް ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގައި ރައީސަކަށް އޮތީކީ ހަމައެކަނި އެހެން ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ނުފޫޒު ނެތިކޮށްލުން އެކަންޏެއްނޫނެވެ. އޭނާގެ ޕާޓީގެ ވަކި ފެކްޝަނަކުން ބޭނުންވާގޮތަކަށް ދީލާލުމުގެ އިތުރަށް، އޭނާ ވެރިކަމަށް ގެނައުމަށް ޓިކެޓް ދިން ޕާޓީން ވަކިވެގެން ވެސް އޭނާގެ ދައުރުފުރިހަމަ ވަންދެން ވެރިކަމުގައި ބަގުޑި ބެއްދުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮވެއެވެ.
ރިޔާސީ ނިޒާމު ތަޢާރަފުކުރެވުނު އެއްވެސް ޤައުމެއްގައި މިހާތަނަށް ޑިމޮކްރަސީއެއް ޤާއިމްވެފައިނެތެވެ. އެފަދަ ހުރިހާ ޤައުމެއްގައި ދިރިފައިވަނީ ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުތައް ރޮލާކާ ޚުދުމުހުތާރު ވެރިންތަކަކެވެ.
ޑިމޮކްރަސީ ޤާއިމްކުރުން ފޭލްވުމުގެ ދިރާސާ ކުރަން ވޭތުވެދިޔަ ޤަރުނުގެ ފަހުކޮޅުގައި މިސާލަކަށް ނެގިފައިވަނީ ރިޔާސީ ނިޒާމު އޮތް އެކުއެޑޯ އެވެ. މިޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ހުރިހާ ޤާނޫނުތަކެއް ވެރިންވަނީ ވީޓޯކޮށްފައެވެ. ތަސްދީގު ނުކޮށްފައެވެ. އެއްފަހަރަކު ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ތިބި މެންބަރުންނަށް ކަރުނަ ގޭހުން ހަމަލާދީފައިވެއެވެ. އަނެއްފަހަރު ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރައީސުގެ ހުށަހެޅުންތައް ފާސްކުރުމަށް ދާންދެން މިލިޓަރީ ފައުޖުތަކުން ވަނީ ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން އެމަޖިލިސް ތެރޭގައި ރަހީނުކޮށްފައެވެ. މިއީ މިކިޔާ ފުރިހަމަ ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ކަންތައް އޮތްގޮތެވެ. 1984 ވަނަ އަހަރު އެކުއެޑޯގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން އައްޔަންކުރި ސްޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑުޔާރުން ކޯޓުތަކަށް ވަނުން ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރައީސް މަނާކުރިއެވެ.
ބާރުތައް ރޫޅޫން
ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގައި ވެރިކަން ކުރާ ފަރާތާއި ޤާނޫނު ހަދާފަރާތަކީ ލިޔުމުގައި ވަކި ދެބާރެވެ. ގިނަފަހަރު ޢަމަލުގައި މިދެބާރުވެސް އޮންނަނީ އެއްޕާޓީއަކަށެވެ. ނަމަވެސް ޤާނޫނުހަދާ ފަރާތާއި ވެރިކަން ކުރާފަރާތުގެ މެދުގައި އަރާރުން އުފެދި މިދެބާރުގެ ކޯޅުމާހެދި ސަރުކާރުން ނުހިންގި ޤައުމުގައި މަރުތަޅުއެޅިގެން ގޮސް ސިޔާސީ ނައުފަރަށް އަރާއިރުވެސް އެއްބަޔަކުއަނެއްގެ ބޮލަށް ޖަހާލާފައި ކަމުގެ ޒިންމާ ނަގާނެފަރާތެއް ނޯވެއެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއްބައެއްގެ ބޮލުގައި އަޅުވާފައި ޒިންމާއިން ރެކިގަތުކަމީ ރައީސާއި ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހަށް އޮތް ފުރުސަތެކެވެ.
ވެރިކަމާއި ވެރިން ބަދަލުކުރުން ނާދިރުވުން
ސިޔާސީ ޢިލްމުވެރިން ޒުވާބެދެއްވާ ގޮތުގައި ރިޔާސީ ނިޒާމްގެ އެންމެ ބޮޑު ދޯހަޅިކަމަކީ ވެރިކަން ބަދަލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ރައްޔިތުންނަށް ނެތުމެވެ. ރައީސްގެ މަޤްބޫލުކަން ދަށަށްދިޔަޔަސް، އެރައީސެއްގެ ސިޔާސަތާއި މުޅިޤައުމުގެ %90 މީހުން ދެކޮޅު ހެދިޔަސް، ރައްޔިތުންނަށް ޣައްދާރުވެ ޚުދުމުހުތަރި ވިޔަކަސް، އެރިޔާސީ ދައުރެއް ނިމުމުގެ ކުރިން އޭނަ ވެރިކަމުން ދުރުކަމަކީ މުސްތަހީލުކަމަކެވެ. ނާދިރު ކަމެކެވެ. ރިސާޔީ ނިޒާމުގައި ވެރިން ބަދަލުނުކުރެވުމަކީ ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި ޑިމޮކްރަސީއެއްގެ ވިންދުޖަހަން އެންމެ ބޮޑަށް ހުރަސްއަޅާ ކަމެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ވެރިކަން ބަދަލުކުރެވެން ނެތުމާއެކު، ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ވެރިންގެ ވެރިކަން ވައްޓާލުމުގައި މުޅިންވެސް ފެންނަނީ އަސްކަރީ އިންޤިލާބުތަކެވެ. ނަމަވެސް އަސްކަރީ އިންޤިލާބަކުން ވެރިން ބަދަލުކުރަން ޖެހުމުން އެއީ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ ރިހޭ ފައި މައްޗަށް ފޮއި ވެއްޓުމެއްނޫން، ރައްޔިތުންގެ ރިހޭ ފައިބުރިކޮށް އަތްކެނޑުން ފަދަ ކަމެކެވެ.
މިއާޚިލާފަށް ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި އިތުބާރުނެތްކަމުގެ ވޯޓަކުން ބޮޑުވަޒީރު އެހެލުމަކީ ރައްޔިތުންނަށް ވަރަށް ފަސޭހަކަމެކެވެ. ގްރާސްރޫޓްގެ ޕްރެޝަރުން އުފެދިގެން އަންނަ ބިޔަ ރާޅު ދާނީ އެފަދަ މަޤްބޫލުކަން ކުޑަ ބޮޑުވަޒީރެއްގޮވައިގެންނެވެ. ގިނަފަހަރަށް ޕާޓީގެ މަސްލަހަތުގެ ސަބަބުން އެފަދަ މީހުންނަށް ޖެހޭނީ ޕާޓީގެ ލީޑަރުކަމުން އިސްތިއުފާ ދޭށެވެ. މީގެ ފުރިހަމަ މިސާލަކަށް އެމްޑީޕީގެ ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ރޫޚާ ޚިލާފަށް ޚުދުމުހުތާރު ޖާގައެއް ޤާއިމްކުރަން އުޅުނު އިބްރާހިމް އިސްމާއީލް އެމްޑީޕީގެ ރައީސްކަމުން އިސްތިއުފާން ދިނުން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ޕާޓީގެ ލީޑަރަކަށް އާދެވެނީ ޕާޓީގެ ރައްޔިތުން ކަޑައަޅާ ސިޔާސަތު ޤަބޫލުކޮށް، ޕާޓީއިން ރައްޔިތުންނަށް ވަޢުދުވާފަދައިން އެސިޔާސަތު ތަންފީޒުކުރާނެ ވެރިއެކެވެ. ބޮޑުވަޒީރުކަމުގައި ދެމިހުރެވޭނީ ޕާޓީގެ ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ރޫހުއޮވެގެންނެވެ. ގްރާސްރޫޓް މެންބަރުންގެ ސަޕޯޓް ދެމިއޮންނާނީ އެމެންބަރުންނާއި ރައްޔިތުން އުއްމީދުކުރާ ކަންތައްތައް ހާސިލްކޮށްދެވޭ ނަމައެވެ. އެއާ ޚިލާފް ވާޏަމަ ޖެހޭނީ އިސްތިއުފާދޭށެވެ.މަހަށްދާށެވެ. މިސާލަކަށް އިގިރޭސިވިލާުގެ މާގްރެޓް ތެޗަރ ފުދިބާކީވެއެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ހަރާންކޯރުވެ އަދި ޕާޓީ މެންބަރުންގެ ޕްރެޝަރަށް އިސްތިއުފާ ދޭން ބޮޑުވަޒީރު އިންކާރުކޮށްފިނަމަ ޕާޓީގެ ޤަވާއިދުގައިވާ ގޮތުން ލީޑަރުކަމުގައި ހުންނަމީހަކު އެމަޤާމުން ވަކިކުރެވިދާނެއެވެ. މިހެން ވަކި ކުރުމާއެކު އޭނާ ބޮޑުވަޒީރުކަމުންވެސް ވަކި ކުރެވުނީއެވެ.
ނަމަވެސް ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގެ ރައީސަކު ވެރިކަމުން ދުރުކުރެވެނީ ހަމައެކަނި ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމެއްގެ ރައީސެއްގެ ވެރިކަން ޤާނޫނީ ގޮތުން ބަދަލު ކުރުމަކީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެކެވެ. ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ ރޫހާ ޚިލާފް ކަމެކެވެ.
ރައްޔިތުންގެ ބޭނުންތަކަށް އިޖާބަދިނުމުގައި ރިޔާސީ ވެރިން އިންތިހާ ދަރަޖައަށް ފަރުވާކުޑަ ކުރުމަކީ ރިޔާސީ ނިޒާމުގެ އަނެއް ދޯހަޅިކަމެވެ. އެމެރިކާގަ އޮތް ނިޒާމާ ބެހޭ ގޮތުން ވޯލަޓަރ ބެޖްހޮޓް ވިދާޅުވަނީ" ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ޤާނޫނުތައް ނުހެދިގެން ސަރުކާރު ވަނީ ބޭނުންކެޑިފައި، ޒިންމާއެއްނެތި ޢަމަލުކުރަން ޖެހުމުގެ ސަބަބުން ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް ވަނީ ފަސާދަވެފައި، އެމީހުން ނިންމާގޮތަށް އެމީހުންނަށް ޢަމަލުނުކުރެވޭތީ، އެހެންމީހުންގެ ހައްޤުތައް ހިފެހެއްޓުމުގެ ސަޒާ ލިބޭނީ ރައްޔިތުންނަށް، އެމީހުންނަށް ލިބިފައިވާ މިނިވަންކަން ވަނީ އެމީހުންނަށް ބޮޑުވެގެންވާ ނުތަނަވަސްކަމަކަށް" ކަމަށެވެ.
ވުމާއެކު ޖުމްލަގޮތެއްގައި ރިޔާސީ ނިޒާމަކީ ޤާނޫނީ މާހިރުންގެ ނަޒަރުގައި ޙުދުމުހުތާރު ވެރީންގެ ނިޒާމެވެ. ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެއްގައި އެއޮންނަ ރައްޔިތުންގެ ބާރު އެނޫން އެއްވެސް ނިޒާމެއްގައި ރައްޔިތުންނަކަށް ނޯވެއެވެ. އަންނަ ހޮނިހިރު ދުވަހު ދިވެހި ރައްޔިތުން ވޯޓުލާންވީ އެމީހުންނަށް ބާރު ލިބިގަތުމަށެވެ. ބަރުލަމާނީ ނިޒާމަށެވެ.
Voting begins in historic referendum to decide on system of government
The historic referendum to choose the system of government (parliamentary or presidential) began at 7 am this morning and will close at 7 pm this evening unless people are at the polling stations at 7 pm to vote, in which case they will be allowed to vote before closing the ballot box. Despite this official claim, some resort islands did not get their ballot boxes by 7 am, such as Dhonveli Beach Resort, just 25 minutes from Male', got its box around 8 am.
Voting stopped shortly in G.Dh. Rathafandhoo around 9 am, due to a voting official, believed to be Katheeb (Island Chief) entering the polling both with a voter to cast the vote for the person. Reformists monitoring the booth got angry and threatened to throw away the box if such rigging tactics are used.
Representatives of MDP are counting the number of persons entering each polling station, to tally with the count later.
Voting is going on in all inhabited islands and several resorts and industrial islands totalling over 230.
For the first time, in this referendum, 18-21 year olds will be voting. Out of Gayyoom's 29 appointed members in the Special Majlis, 27 members voted against that motion.
And, also, for the first time, vote counting will be conducted in the respective islands and preliminary results announced this evening, rather than the ballot boxes being brought to Male' by police.
In a desperate attempt, the Maldives Dictator allowed Police and Army to vote for the first time in this poll, breaking away from the traditions. They never voted in any poll to this day.
Despite vote rigging attempts and scams, reformists are confident that they can monitor this event well enough to ensure that all goes smoothly.
One of the major concerns of most reformists is that there are hundreds of deceased names in the electoral roll or register and the authorities might use that number to rig the vote. However, reformists monitoring the ballot stations are vigilant and watching out for such events.
Copyright © 2004 & 2007 Ibrahim Mohamed! Inc. All rights reserved.e-mail:ibumohd@gmail.com
Voting stopped shortly in G.Dh. Rathafandhoo around 9 am, due to a voting official, believed to be Katheeb (Island Chief) entering the polling both with a voter to cast the vote for the person. Reformists monitoring the booth got angry and threatened to throw away the box if such rigging tactics are used.
Representatives of MDP are counting the number of persons entering each polling station, to tally with the count later.
Voting is going on in all inhabited islands and several resorts and industrial islands totalling over 230.
For the first time, in this referendum, 18-21 year olds will be voting. Out of Gayyoom's 29 appointed members in the Special Majlis, 27 members voted against that motion.
And, also, for the first time, vote counting will be conducted in the respective islands and preliminary results announced this evening, rather than the ballot boxes being brought to Male' by police.
In a desperate attempt, the Maldives Dictator allowed Police and Army to vote for the first time in this poll, breaking away from the traditions. They never voted in any poll to this day.
Despite vote rigging attempts and scams, reformists are confident that they can monitor this event well enough to ensure that all goes smoothly.
One of the major concerns of most reformists is that there are hundreds of deceased names in the electoral roll or register and the authorities might use that number to rig the vote. However, reformists monitoring the ballot stations are vigilant and watching out for such events.
Copyright © 2004 & 2007 Ibrahim Mohamed! Inc. All rights reserved.e-mail:ibumohd@gmail.com
Ten Healthy Reasons to Take a Vacation
The surf's calling, but if you're like many, you're feeling guilty about asking your boss for a little time off to relax--even though you desperately need it.
Not only do Americans get a meager amount of vacation time, they also tend not to use it all, according to Expedia.com's seventh annual Vacation Deprivation survey, conducted this spring.
Unsurprisingly, Americans got the least amount of vacation days per year among the countries surveyed, earning only 14 days vs. 24 days in Great Britain, 26 days in Germany, 30 days in Spain and 36 days in France.
And despite reporting an average of 14 vacation days this year, compared with 12 days in 2005, 35% of the more than 4,100 U.S. adults questioned said they will not use all of their time off, leaving an average of three days on the table.
More from Forbes.com:
• In Pictures: 10 Healthy Reasons to Take a Vacation
• In Pictures: On-The-Go Gym Gear
• In Pictures: On-The-Road Personal Training
"Some people are fearful in this day and age about job security," says Munro Cullum, a professor of psychiatry and neurology at University of Texas Southwestern Medical Center in Dallas. "There's a push for productivity, and that can make people really avoid taking a vacation. Some people just figure they'll relax when they retire."
Sound familiar? Your behavior may impress your boss, but medical experts say you're not doing your health any favors.
Workaholic Woes
Stress produces physiological changes in our bodies, including higher blood pressure and a surge in stress hormones, such as adrenaline, which can cause blood to clot and increase the risk of a heart attack. By working all of the time, you're constantly subjecting your body to these responses, says Dr. Harvey Simon, associate professor of medicine at Harvard Medical School and founding editor of the Harvard Men's Health Watch.
Likewise, Cullum says, stress can impair the hippocampal function, which is crucial for the acquisition of new information, such as names, facts, PIN numbers and meeting times.
It's not clear whether vacations cause better health or whether they are just an indicator of healthier lifestyles. But taking time off does appear to have physical and mental benefits.
A 2005 study that analyzed research on 1,500 Wisconsin women showed that those who took vacations more frequently were less likely to become tense or depressed. Those women also reported being more satisfied with their marriages.
Cathy McCarty, the study's principal investigator and a senior epidemiologist for the Marshfield Clinic Research Foundation, says vacations help ease tension, which can lead to depression. Not taking a break also seemed to indicate that women were not spending time focusing on their marriages.
Even worse, the findings showed that nearly one in five women in the study reported taking a vacation only once in six years.
"It's the whole work culture," McCarty says. "Even people who have worked for me come to me with this tone of, 'I'm sorry, but do you mind if I take a day off?' I tell them to go--it's better for their health."
The data are damning for workaholic men, too.
A 2000 analysis of the Multiple Risk Factor Intervention Trial, a study of more than 12,000 men ages 35 to 57 at high-risk for coronary heart disease, showed that those who took regular annual vacations had a lower risk of death than those who skipped taking time off.
Dealing With Your Vacation
If you're out of practice when it comes to getting away, experts say there are a few things you can do to make sure that when you do take a vacation, it's a relaxing one.
First off, try not to leave for your vacation on a Friday straight from work. Lugging your suitcase to the office and rushing to finish a project before dashing to the airport in rush-hour traffic will cause unnecessary stress, Cullum says. Ease into your vacation by giving yourself a day to pack.
While a three-day weekend is better than nothing, consider whether it'll really be enough time for you to unwind and feel rested. If you need more time off, take it.
And always try to schedule your vacation during a slow period at work.
"If you're worrying about that deal going through at work, you're not in the moment," says Dr. Edythe Harvey, a psychiatrist with international psychiatric center The Menninger Clinic. "You're not allowing yourself that break from constant work to re-balance yourself."
Copyrighted, Forbes.com. All rights reserved.
Not only do Americans get a meager amount of vacation time, they also tend not to use it all, according to Expedia.com's seventh annual Vacation Deprivation survey, conducted this spring.
Unsurprisingly, Americans got the least amount of vacation days per year among the countries surveyed, earning only 14 days vs. 24 days in Great Britain, 26 days in Germany, 30 days in Spain and 36 days in France.
And despite reporting an average of 14 vacation days this year, compared with 12 days in 2005, 35% of the more than 4,100 U.S. adults questioned said they will not use all of their time off, leaving an average of three days on the table.
More from Forbes.com:
• In Pictures: 10 Healthy Reasons to Take a Vacation
• In Pictures: On-The-Go Gym Gear
• In Pictures: On-The-Road Personal Training
"Some people are fearful in this day and age about job security," says Munro Cullum, a professor of psychiatry and neurology at University of Texas Southwestern Medical Center in Dallas. "There's a push for productivity, and that can make people really avoid taking a vacation. Some people just figure they'll relax when they retire."
Sound familiar? Your behavior may impress your boss, but medical experts say you're not doing your health any favors.
Workaholic Woes
Stress produces physiological changes in our bodies, including higher blood pressure and a surge in stress hormones, such as adrenaline, which can cause blood to clot and increase the risk of a heart attack. By working all of the time, you're constantly subjecting your body to these responses, says Dr. Harvey Simon, associate professor of medicine at Harvard Medical School and founding editor of the Harvard Men's Health Watch.
Likewise, Cullum says, stress can impair the hippocampal function, which is crucial for the acquisition of new information, such as names, facts, PIN numbers and meeting times.
It's not clear whether vacations cause better health or whether they are just an indicator of healthier lifestyles. But taking time off does appear to have physical and mental benefits.
A 2005 study that analyzed research on 1,500 Wisconsin women showed that those who took vacations more frequently were less likely to become tense or depressed. Those women also reported being more satisfied with their marriages.
Cathy McCarty, the study's principal investigator and a senior epidemiologist for the Marshfield Clinic Research Foundation, says vacations help ease tension, which can lead to depression. Not taking a break also seemed to indicate that women were not spending time focusing on their marriages.
Even worse, the findings showed that nearly one in five women in the study reported taking a vacation only once in six years.
"It's the whole work culture," McCarty says. "Even people who have worked for me come to me with this tone of, 'I'm sorry, but do you mind if I take a day off?' I tell them to go--it's better for their health."
The data are damning for workaholic men, too.
A 2000 analysis of the Multiple Risk Factor Intervention Trial, a study of more than 12,000 men ages 35 to 57 at high-risk for coronary heart disease, showed that those who took regular annual vacations had a lower risk of death than those who skipped taking time off.
Dealing With Your Vacation
If you're out of practice when it comes to getting away, experts say there are a few things you can do to make sure that when you do take a vacation, it's a relaxing one.
First off, try not to leave for your vacation on a Friday straight from work. Lugging your suitcase to the office and rushing to finish a project before dashing to the airport in rush-hour traffic will cause unnecessary stress, Cullum says. Ease into your vacation by giving yourself a day to pack.
While a three-day weekend is better than nothing, consider whether it'll really be enough time for you to unwind and feel rested. If you need more time off, take it.
And always try to schedule your vacation during a slow period at work.
"If you're worrying about that deal going through at work, you're not in the moment," says Dr. Edythe Harvey, a psychiatrist with international psychiatric center The Menninger Clinic. "You're not allowing yourself that break from constant work to re-balance yourself."
Copyrighted, Forbes.com. All rights reserved.
Attorney-General Dr. Hassan Saeed and Justice Minister Mohamed Jameel Ahmed resign
2007-08-05
Attorney-General Dr. Hassan Saeed and Justice Minister Mohamed Jameel Ahmed have resigned from the Cabinet today.
They are scheduled to hold a press conference at 15:30 today at..full
Subscribe to:
Posts (Atom)